Mariposa w drodze - blog o podróżach

    W słowackich Tatrach Wysokich na zboczu Osterwy znajduje się skryte wśród świerków  i jodeł symboliczne miejsce pamięci. Powstało w latach 30-tych XX w. Twórcy postanowili przenieść  tu tablice, które bliscy umieszczali ofiarom gór  w miejscach wypadków, aktualnie na cmentarzu znajduje się ich ponad trzysta.  Upamiętniają turystów, wspinaczy, ratowników, a nawet pilotów, którzy zginęli w katastrofach lotniczych.  Z czasem zaczęto tu także umieszczać tablice pamięci dla ludzi gór, którzy zginęli w innych miejscach na świecie, np. spośród Polaków dla Wandy Rutkiewicz czy Jerzego Kukuczki. Pojawił się także pomysł stawiania kolorowych, nawiązujących do miejscowego folkloru krzyży. Było ich sześćdziesiąt, ale wiele niestety poddaje się wichrom...Nadają temu miejscu szczególnego uroku...  "Znamym i neznamym obetiam Vysokỳch Tatier"

Cmentarz Żydowski w Józefowie Biłgorajskim założono w 1762r. Ma powierzchnię 1km, co świadczy o wielkości dawnej gminy żydowskiej. Dziś nagrobki zajmują niewielką część wzgórza, zachowało się ich podobno 400, ale wydaje się, że dużo mniej. Są dość mocno zarośnięte trawą, więc może część gdzieś w oddali w niej znika. Było lato, nastraszono nas trochę żmijami, więc nie zapuszczaliśmy się w dalsze rewiry. Najstarszy nagrobek pochodzi    z 1762r., ale nie jest jakkolwiek oznakowany, więc trudno stwierdzić, który to. TUTAJ pisałam dużo o symbolice przedstawień na żydowskich nagrobkach.  Tu w Józefowie - pewnie ze względu na status materialny Żydów, zdobienia są mniej bogate i prostsze, niż na opisywanym przeze mnie Cmentarzu Żydowskim na Miodowej w Krakowie. Wygląda też na to, że wiele macew ozdabiał ten sam artysta - szczególnie podobne są nagrobki z księgą Tory i menorami.  Ale najpiękniejszy jest nagrobek ze złamanym drzewem, na pewno przeznaczony dla kobiety.   Tutaj

Żydowski kirkut w Krakowie na ul. Miodowej nazywany jest nowym cmentarzem, chociaż powstał w 1800r. W czasie II wojny światowej najpiękniejsze, wykonane z najlepszych materiałów nagrobki zostały wywiezione przez Niemców i oddane pod kamieniarską obróbkę. Zmieniły rolę...Mimo, że w 1903r. cmentarz został wpisany do rejestru zabytków, powojenne porządkowanie zaczęło się dopiero w 1957r.  Każdy kolejny deszcz, wiatr i mróz zabierają ze sobą mikrony z kamiennych nagrobków, jako pierwsze znikają piękne symboliczne zdobienia...Według przepisów religijnych  i ortodoksyjnych zwyczajów na nagrobkach żydowskich mogły pojawiać się dekoracje  o motywach zaczerpniętych ze świata zwierząt - lwy, jelenie, niedźwiedzie, owce, ptaki  i roślin - liście, kosze z owocami kojarzące się z rogami obfitości, winogrona. Często umieszczano także błogosławiące dłonie, menory, gasnące świece, dzban przelewający wodę życia, torę, książki, gwiazdę Dawida czy mojżeszowe tablice. Nie można było umieszczać wyobrażeń p