Mariposa w drodze - blog o podróżach

Cmentarz Żydowski w Józefowie Biłgorajskim założono w 1762r. Ma powierzchnię 1km, co świadczy o wielkości dawnej gminy żydowskiej. Dziś nagrobki zajmują niewielką część wzgórza, zachowało się ich podobno 400, ale wydaje się, że dużo mniej. Są dość mocno zarośnięte trawą, więc może część gdzieś w oddali w niej znika. Było lato, nastraszono nas trochę żmijami, więc nie zapuszczaliśmy się w dalsze rewiry. Najstarszy nagrobek pochodzi    z 1762r., ale nie jest jakkolwiek oznakowany, więc trudno stwierdzić, który to. TUTAJ pisałam dużo o symbolice przedstawień na żydowskich nagrobkach.  Tu w Józefowie - pewnie ze względu na status materialny Żydów, zdobienia są mniej bogate i prostsze, niż na opisywanym przeze mnie Cmentarzu Żydowskim na Miodowej w Krakowie. Wygląda też na to, że wiele macew ozdabiał ten sam artysta - szczególnie podobne są nagrobki z księgą Tory i menorami.  Ale najpiękniejszy jest nagrobek ze złamanym drzewem, na pewno przeznaczony dla kobiety.   Tutaj

Żydowski kirkut w Krakowie na ul. Miodowej nazywany jest nowym cmentarzem, chociaż powstał w 1800r. W czasie II wojny światowej najpiękniejsze, wykonane z najlepszych materiałów nagrobki zostały wywiezione przez Niemców i oddane pod kamieniarską obróbkę. Zmieniły rolę...Mimo, że w 1903r. cmentarz został wpisany do rejestru zabytków, powojenne porządkowanie zaczęło się dopiero w 1957r.  Każdy kolejny deszcz, wiatr i mróz zabierają ze sobą mikrony z kamiennych nagrobków, jako pierwsze znikają piękne symboliczne zdobienia...Według przepisów religijnych  i ortodoksyjnych zwyczajów na nagrobkach żydowskich mogły pojawiać się dekoracje  o motywach zaczerpniętych ze świata zwierząt - lwy, jelenie, niedźwiedzie, owce, ptaki  i roślin - liście, kosze z owocami kojarzące się z rogami obfitości, winogrona. Często umieszczano także błogosławiące dłonie, menory, gasnące świece, dzban przelewający wodę życia, torę, książki, gwiazdę Dawida czy mojżeszowe tablice. Nie można było umieszczać wyobrażeń p